Medicijnen
Gebruik je medicijnen? Dan is het verstandig te overleggen met de behandelend arts of deze schadelijk kunnen zijn voor een zwangerschap. Omdat medicijnen een tijdje in het lichaam kunnen blijven is het belangrijk dit al te overleggen voordat je zwanger wordt.
Voorzichtigheid is ook geboden bij homeopathische middelen en middelen die zonder recept bij de drogist of apotheek verkrijgbaar zijn, lees altijd nauwkeurig de bijsluiter en raadpleeg bij twijfel de apotheek. Bij pijnklachten kan paracetamol worden gebruikt. Vragen over de dosering en duur van gebruik kun je altijd stellen aan één van ons
Voeding
In de zwangerschap, maar natuurlijk ook buitenom de zwangerschap, is het belangrijk om gezond te eten. Dit wil zeggen: neem dagelijks voldoende groenten en fruit, eiwit (vlees, vis, vleesvervangers, ei, bonen, noten en melkproducten) en basisvoedsel (brood, rijst, pasta, aardappelen). Neem daarnaast elke dag een beetje boter of margarine en gezonde vetten (plantaardige olie, noten).
Drink voldoende, maar wees matig met zoete dranken (frisdrank, sap). En mijd de ‘verboden’ zoals alcohol, sigaretten, drugs en te veel koffie (ivm hoeveelheid cafeïne).
Vitamines
Het is goed om tijdens, maar ook al voor de zwangerschap voldoende vitamines binnen te krijgen.
Dit kun je doen door iedere dag gevarieerd te eten met voldoende groenten en fruit. Gebruik je eenvitaminepreparaat tijdens de zwangerschap? Dan is het belangrijk dat dit preparaat speciaal geschikt is voor zwangeren, dit in verband met teveel aanwezigheid van vitamine A.
Extra inname van vitamine D is belangrijk voor de botontwikkeling en hersenontwikkeling van het kind. Daarom is het advies om 10 microgram vitamine D per dag extra in te nemen.
Tevens is het advies om foliumzuur te slikken t/m 10 weken zwangerschap..
Geen rauw vlees
Rauw vlees kan besmet zijn met de parasiet Toxoplasma gondii. Ook kan rauw vlees besmet zijn met bacteriën zoals E. coli of salmonella en moet daarom altijd goed verhit worden. Besmet rauw vlees, maar ook kattenontlasting of tuinaarde kan toxoplasmose veroorzaken. Gezonde volwassenen zijn daar meestal hooguit wat grieperig van, maar als een zwangere vrouw voor het eerst besmet raakt, kan ook de baby besmet raken. Vroeg in de zwangerschap is de kans op besmetting bij het kind klein, maar áls het gebeurt, kan dat aangeboren afwijkingen of een miskraam veroorzaken. Later in de zwangerschap is de kans op besmetting van de baby groter, maar zijn de gevolgen minder ernstig.
Listeria bacterie
Listeria monocytogenes is een bacterie waar mensen grieperig van worden en die door de placenta heen het kind kan besmetten. Listeria besmetting in de zwangerschap is zeldzaam, maar kan leiden tot een miskraam of doodgeboorte. Het advies wordt daarom gegeven om geen vacuümverpakte vis te eten. Échte verse vis of vis die gegaard wordt mag gegeten worden en is zelfs gezond!
Listeria kan ook in de koelkast groeien op aangemaakte salades, gerookte zalm en koud vlees. Wees daarom voorzichtig met restjes eten. Bewaar bederfelijk voedsel kort en koud.
Ook in rauwe melk, dus ook rauwmelkse kaas, kan de listeria bacterie bevatten. Mijd kazen die zijn bereid met rauwe melk. Er staat dan ‘au lait cru’ op de verpakking.
Niet teveel vitamine A
Er zijn aanwijzingen dat vitamine A in grote hoeveelheden de kans op een aangeboren afwijking vergroot. Mijd daarom lever en neem niet meer dan 1 portie leverworst of paté per dag. Tevens is het advies om geen vitaminepreparaten voor volwassenen in te nemen. Ook hierin zit teveel vitamine A. Mocht je toch graag vitaminepreparaten innemen, haal dan multivitaminetabletten speciaal voor zwangeren.
Vette vis
De omega-3-vetzuren in vis zijn belangrijk voor de groei en ontwikkeling van het centraal zenuwstelsel en de zintuigen van het kindje. Het advies is om regelmatig vist te eten tijdens de zwangerschap. Het beste is twee keer per week vis waarvan minimaal één-keer vette vis zoals makreel, sardines, zalm en ansjovis. Vis uit de diepvries, blik of vers gekocht bij de visboer zijn geen probleem.
Eet geen roofvissen (zwaardvis, tonijn, haai, koningsmakreel) in verband met overmatig aanwezigheid van dioxines of zware metalen. Tonijn uit blik is geen probleem.
Cafeïne
Wees zuinig met koffie, thee en cola. Gebruik maximaal 300 mg cafeïne per dag. Dit zijn ruim 3 kopjes koffie(150ml), maximaal 12 glazen cola. De laatste bevat echter veel suikers, dus wees hier zeer matig mee, ook wanneer je borstvoeding geeft. Wel kun je cafeïne vrije koffie, kruidenthee, rooibosthee en groene thee gebruiken. Gebruik geen energiedrankjes.
Meer informatie over voeding, zie
Roken
Het advies is om te stoppen indien je zwanger bent. Het liefst al wanneer je zwanger wilt worden. Roken verhoogt de kans op een miskraam, een placentaloslating, een groeiachterstand, een vroeggeboorte en een doodgeboorte. Maar ook de kans op een kind met een gespleten gehemelte, klompvoetjes, autisme en (later) gedragsproblemen.
Het is belangrijk om te weten dat stoppen wanneer dan ook in de zwangerschap altijd beter is dan doorgaan met roken. Dat valt niet altijd mee. Als je flink verslaafd bent, moet je jezelf echt overwinnen. Geneer je niet, vraag begeleiding in een zo vroeg mogelijk stadium.
Wil je overleggen welke vorm van begeleiding bij je past? Je kunt voor advies bellen met
de roken infolijn (0900-1995, € 0,10 p/min).
Meer info over roken zie:
Alcohol
Net als voor roken is er voor alcoholgebruik geen veilige ondergrens te geven. Bij het ongeboren kind werkt alcohol in op de hersenen. Omdat die de hele prenatale periode doorgroeien, is het kind al die tijd gevoelig voor alcohol. Het drinken van alcohol vertoont minder hersenactiviteit dan normaal en verhoogd bijvoorbeeld de kans op een miskraam. Vrouwen die meer dan 8 glazen alcohol per dag drinken, hebben 30 procent kan op een kind met het foetaal alcoholsyndroom (FAS). Dit syndroom is na het Downsyndroom de meest voorkomende oorzaak van een verstandelijke handicap.
Meer info over alcohol zie:
Drugs
Voor alle drugs in de zwangerschap, dus ook voor cannabis, geldt dat het kind meer kans heeft op ADHD, gedragsproblemen en leerproblemen. Daarbij is cocaïne ronduit gevaarlijk – vernauwt de bloedvaten naar de placenta waardoor het vruchtje te weinig zuurstof krijgt. Het advies luidt dan ook; stel je kind er niet aan bloot.
Meer info over drugs zie:
Sporten
Blijf sporten zoals je gewend bent, mits je lichaam dit aankan. Vaak zul je merken dat je het beter volhoudt in een lager tempo. Liever geen sporten waarbij de kans bestaat iets tegen je buik te krijgen. Duiken wordt ontraden.
Schadelijke stoffen en straling
Probeer in de zwangerschap contact met de volgende stoffen zo veel mogelijk te vermijden: verf op terpentinebasis, ongediertebestrijdingsmiddelen en chemicaliën. Van haarverf zijn tot nu toe geen schadelijke effecten bekend. Röntgenonderzoek, indien echt noodzakelijk, kan wanneer de buik afgeschermd wordt.
Zonnebank en sauna
Een verhoogde lichaamstemperatuur vroeg in de zwangerschap geeft mogelijk een iets grotere kans op een aangeboren afwijking van het kind. Tot 14 weken zwangerschap kun je daarom beter niet in de sauna gaan of onder de zonnebank. Later in de zwangerschap is het met name de warmte waar een zwangere onwel van kan worden, vooral als je lichaam er niet aan gewend is.
De zonnebank kan zwangerschapsvlekken (een vlekkerige bruine verkleuring van de huid) veroorzaken. Dit kan ook gebeuren door langdurig zonnen.